Miał być raport, będzie laurka... "Zdrowe Kości" to naprawdę solidne wydarzenie naukowe, o wspaniałej organizacji, ale przede wszystkim wysokim profesjonaliźmie wykładowców. Tu nie ma przypadkowych wykładów czy konferencyjnych "zapełniaczy"! Przekonałem się o tym już 2 rok z rzędu.

Jak wspomniałem, wszystkie wykłady stały na wysokim poziomie. Podam jednak kilka, które zwróciły moją uwagę.

To system świeżo wprowadzany w Polsce, który przyniósł rewelacyjne rezultaty w Irlandii i innych krajach.

Oto fakty:

- 75% osób po 50 r.ż. na oddziałach urazowych w szpitalach, to osoby ze złamaniami niskoenergetycznymi

- takie złamania powinny być zawsze diagnozowane jako osteoporoza, nie trzeba czekać na wynik densytometrii

- rozpoznanie takie stawia się rzadko, a pacjenci, po doraźnym zaopatrzeniu złamania, wypuszczani są bez zaleceń leczenia osteoporozy

- przy braku leczenia, te same osoby znów się łamią (ryzyko kolejnych złamań po tym pierwszym wzrasta wielokrotnie!) i trafiają do szpitali, cierpiąc, umierając na powikłania (złamanie biodra w wieku podeszłym 1/4 pacjentów przypłaci życiem w ciągu roku!), generując koszty dla systemu

Rozwiązanie - FIS:

- na każdym oddziale urazowym koordynator - przeszkolona pielęgniarka lub fizjoterapeuta, wyłapuje pacjentów z grupy ryzyka

- kieruje się go na diagnostykę i terapię osteoporozy

- radykalnie spada zagrożenie kolejnym złamaniem

- system oszczędza miliony złotych i życie ludzkie

Bajka? Twarde dane z innych krajów wskazują, że możliwa! W Polsce system dopiero ma się rozwinąć: www.osteoporoza.pl.

Na podstawie wykładu prof. dr hab. n. med. Edwarda Czerwińskiego.

Dr hab. n. med. Zenon Halaba włożył kij w mrowisko. Oto kilka faktów z tego wykładu:

- Więcej wit. D to lepsza mineralizacji kości... Mit! Witamina spełnia tą funkcję, ale jej rolą jest tak naprawdę utrzymywanie poziomu wapnia w wąskim, optymalnym stężeniu (a nie jak najwyższym), zapewniającym dobre funkcjonowanie układu nerwowego i mięśniowego.

Witaminę należy więc suplementować tylko przy niedoborach, wtedy może to być korzystne w leczeniu osteoporozy.

- Może być jednak problem z określeniem, czym jest niedobór... Okazuje się, że chociaż w znanej bazie naukowej Pub Med jest ponad 20 000 artykułów o witaminie D, to jednak naukowcy nie są nawet całkiem zgodni, jakie jej wartości w organiźmie uznać za progowe (20, 12, 10 ng/ml?).

Te i inne, nieco akademickie roważania z przytoczonego wykładu, każą zachować dystans do "oczywistych" i "potwierdzonych", jak się to często przedstawia, faktów ze świata medycyny czy nauki.

Na wykładzie dr Ewy Dudziec z zainteresowaniem usłyszałem, że wśród środków przeciwbólowych dostępne w Polsce są także mocne (oparte na opioidach) leki przeciwbólowe w plastrach, o długim czasie uwalniania (nawet do 96 godzin). To bezpieczniejsza alternatywa dla pacjentów łykających tabletki: lepiej tolerowana niż opioidy doustne; mniej zagrażająca pacjentom z niewydolnością nerek. Nazw nie podaję celowo (na receptę).

Pozostaje mieć nadzieję, że lekarze w uzasadnionych przypadkach będą sięgać po takie rozwiązania. Osobiście ledwie 1 raz gościłem w gabinecie pacjenta, który otrzymał farmakologiczne leczenie przeciwbólowe w formie plastrów.

Głównym powikłaniem osteoporozy są złamania, a głównym celem leczenia jest do nich nie dopuścić. Wzmocnienie kości za pomocą leków to jedna z metod działania, ale równie ważne jest ograniczanie ryzyka upadków.

Tu właśnie fizjoterapia ma ogromne pole do działania. Poczynając od metod oceny ryzyka upadków (wystandaryzowane i powszechnie uznawane, takie jak Timed Up&Go Test); po trening siły, czy poprawę funkcji chodu. Korzystając z tych metod, wyrywamy osteoporozie zęby! Bo im pacjent sprawniejszy, tym bezpieczniejszy...